Renta dla pacjenta poszkodowanego przez błąd medyczny

Pacjenci poszkodowani błędem medycznym często nie zdają sobie sprawy, że oprócz żądania odszkodowania i zadośćuczynienia, mogą również starać się o przyznanie renty. Renta przyznawana jest w regularnych odstępach czasu i stanowi stałe wsparcie finansowe dla pacjenta poszkodowanego błędem medycznym. Prawo do ubiegania się o rentę wynika m.in. z przepisów Kodeksu Cywilnego. Pacjent może starać się o jeden z dwóch rodzajów rent: wyrównawczą lub o rentę na tzw. zwiększone potrzeby. Komu będzie przysługiwała renta i co należy wykazać przed sądem, aby ją uzyskać? Wyjaśnienia poniżej.

Renta – na czym polega i kiedy należy się pacjentowi?

Renta to tzw. świadczenie okresowe – przyznawane zwykle co miesiąc. Jak wspominałyśmy powyżej – istnieją dwa zasadnicze rodzaje rent. Renta wyrównawcza ustalana jest jako różnica pomiędzy tym, co pacjent uzyskiwał przed wystąpieniem skutków błędu medycznego, a tym co uzyskuje z tytułu świadczeń przyznanych po wystąpieniu błędu. Jak sama nazwa wskazuje, renta wyrównawcza ma za zadanie „wyrównać” pacjentowi doznane szkody finansowe. Jeśli np. przed wystąpieniem skutków błędu medycznego pacjent otrzymywał wynagrodzenie za pracę w wysokości 5000 zł, a aktualnie otrzymuje z ZUS świadczenie o wysokości 1000 zł – może starać się o wyrównanie tej różnicy przez sprawcę.

Pacjent może ubiegać się także o rentę na zwiększone potrzeby. Potrzeby te muszą mieć związek z uszkodzeniem ciała czy też rozstrojem zdrowia, jeśli takie uszkodzenie spowodowało niesamodzielność pacjenta i konieczność korzystania z pomocy osób trzecich. Oczywistym jest, że do szkody musi w przypadku takiego żądania dojść w trakcie procesu leczenia.

Pacjenci najczęściej ubiegają się o rentę, gdy:

Utracili całkowicie zdolność do pracy
Utracili częściowo zdolność do pracy
Zwiększyły się ich potrzeby, np. wskutek konieczności dostosowania mieszkania, korzystania z rehabilitacji itp.
Zmniejszyły się szanse pacjenta na powodzenie w przyszłości – np. gdy nauczyciel w wyniku błędu medycznego traci donośny głos i nie jest w stanie dalej skutecznie nauczać.

Renta za błąd medyczny – ile wynosi?

Nie da się w sposób jednoznaczny stwierdzić na jaką kwotę może liczyć poszkodowany pacjent. Zależy to od wielu czynników, a przyznawane kwoty bywają skrajnie różne – od kilkuset złotych do nawet kilku tysięcy miesięcznie. Wysokość renty zależy przede wszystkim od aktualnego stanu zdrowia poszkodowanego pacjenta. Co za tym idzie, w procesie pacjent będzie musiał wykazać, że jego miesięczne wydatki wzrosły w związku z błędem lekarskim – oraz o ile. Zasadniczo, pacjent musi wykazać przed sądem trzy kwestie, mające wpływ na ostateczną wysokość przyznanego świadczenia:

Pogorszenie stanu zdrowia w porównaniu do stanu, który byłby prawdopodobny, gdyby do błędu nie doszło. Chociaż zabrzmi to brutalnie, zwykle czym gorszy stan zdrowia pacjenta, tym wyższa renta.
Zwiększone potrzeby, wynikające z popełnionego przez personel błędu. Te potrzeby to np. koszty rehabilitacji, specjalnej diety, środków higienicznych jak pampersy itp., a także koszty wizyt lekarskich. Innymi słowy, pacjent powinien tutaj wskazać, jak zmieniły się jego potrzeby wskutek błędu medycznego.
Koszty związane ze zwiększonymi potrzebami. Pacjent wskazuje tutaj nie tylko koszty, które ponosi, ale również takie, które poniósłby, gdyby było go na nie stać. Przykładowo, jeśli pacjent potrzebuje kosztownej rehabilitacji, z której jednak nie korzysta, ponieważ nie ma na nią pieniędzy – również będzie to argument wpływający na wysokość przyznanej renty.

Jeśli pacjentowi nie uda się odnieść do wszystkich tych kwestii i ich udowodnić – np., dokładnych kosztów rehabilitacji, nie oznacza to, że nie otrzyma renty. Może ją otrzymać, jednak pewnie sąd przyzna niższą kwotę.

Czy wysokość renty przyznanej wskutek błędu medycznego można zmienić?

Pacjent może ubiegać o zwiększenie renty poprzez złożenie pozwu o zmianę wysokości renty. Taka sytuacja nie będzie rzadkością – potrzeby poszkodowanego pacjent, a wraz z nimi koszty życia mogą się przecież zmieniać. Jeśli w momencie wydawania wyroku sąd nie jest w stanie dokładnie „wycenić” rozmiaru szkody, przyzna tzw. rentę tymczasową. Jej wysokość już z samej definicji może ulec zmianie.

Prawo pacjenta do żądania zmiany wysokości raz przyznanej renty wynika z regulacji Kodeksu Cywilnego. Zgodnie z nią, każda ze stron postępowania ma prawo żądać zmiany wysokości lub czasu trwania renty w razie zmiany stosunków, choćby wysokość renty i czas jej trwania były ustalone w orzeczeniu sądu. Jeśli więc miesięczne potrzeby finansowe pacjenta zmieniły się, logicznym jest żądanie zwiększenia wysokości renty. Warto jednak zachować ostrożność – miesięczne potrzeby pacjenta wraz z upływem czasu mogą zarówno zwiększyć się, jak również zmniejszyć. Jeśli zatem miesięczne potrzeby pacjenta, wskutek np. poprawy stanu zdrowia, zmniejszą się – szpital, który wypłaca rentę lub jego ubezpieczyciel, mogą zażądać obniżenia wysokości świadczenia.

Renta za błąd medyczny w orzecznictwie sądów

Tytułem przykładu rent przyznawanych pacjentom, można wskazać wiele spraw. Jak wspominałyśmy, wysokości przyznawanych świadczeń mogą znacznie różnić się od siebie w zależności od okoliczności sprawy. Wyższe kwoty, zarówno odszkodowań, zadośćuczynień jak i rent, zwykle przyznawane są przez sąd w sprawach o błąd okołoporodowy. Sądu Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 26 października 2016 roku (sygn. akt I ACa 1163/15) przyznał chłopcu poszkodowanemu okołoporodowym błędem medycznym miesięczną rentę w wysokości 2 000 zł. Chłopiec w wyniku zbyt późnej reakcji lekarzy, urodził się w stanie ciężkiej zamartwicy urodzeniowej. Stwierdzono również u niego występowanie cech obrzęku mózgowia. Dziecko cierpi na mózgowe porażenie dziecięce, refluks żołądkowo-przełykowy II stopnia i subkliniczną niedoczynność tarczycy. Wymaga stałej opieki rodziców i przystosowania życia rodziny do choroby dziecka, stąd przyznanie przez sąd renty było w pełni uzasadnione. W podobnej sprawie orzekał Sąd Okręgowy w Kielcach (wyrok z dnia 7 października 2014 r., sygn. akt IC 377/12), w którym sąd zasądził na rzecz poszkodowanego dziecka 29.400 zł tytułem skapitalizowanej renty.

Renta została przyznana również w bardzo głośnym wyroku Sądu Najwyższego z czerwca br. (sygn. akt I CSK 472/16), w którym bezprecedensowo zadośćuczynienie za błąd medyczny otrzymali również rodzice dziecka. W sprawie przyznano rekordowe zadośćuczynienie za błąd medyczny (łącznie ponad 3 mln złotych) oraz rentę w wysokości aż 4,4 tys. zł miesięcznie. Świadczenia otrzymała dziewczynka, która w konsekwencji okołoporodowego błędu lekarzy jest dzisiaj kaleką, nierokującą nadziei na poprawę. Dziecko wymaga stałej opieki i praktycznie nie ma z nim kontaktu. Stan dziecka wynika z zaniedbania personelu medycznego, który zadecydował o kontynuacji porodu siłami natury, mimo że zapis KTG wyraźnie wskazywał na konieczność wykonania cesarskiego cięcia. Ostatecznie dziewczynkę wydobyto przy pomocy kleszczy w stanie ciężkiej zamartwicy. Jako, że Sąd Najwyższy w uchwale z 27 marca 2018 r. (III CZP 60/17) uznał, że istnieje możliwość przyznania zadośćuczynienia również najbliższym dziecka, które doznało ciężkiego i trwałego uszczerbku na zdrowiu, zadośćuczynienie otrzymali również rodzice dziecka. Rentę z oczywistych względów przyznano poszkodowanej dziewczynce.

Renta może znacznie zwiększyć komfort życia poszkodowanego pacjenta – warto się o nią ubiegać

Renta to świadczenie przyznawane okresowo. Jest to więc regularne, zwykle comiesięczne wsparcie finansowe. Jeśli w wyniku błędu medycznego, doznałeś znacznych szkód finansowych lub też znacznie wzrosły Twoje potrzeby życiowe, prawdopodobnie możesz ubiegać się o jeden z dwóch rodzajów rent. Być może zastanawiasz się również czy w Twojej sprawie w ogóle można mówić o błędzie medycznym. Skontaktuj się z nami – wyjaśnimy Twoje wątpliwości i wybierzemy najlepszy scenariusz postępowania.