Ciąża, a otyłość – problemy, zalecenia, orzecznictwo
Otyłość pacjentki, będącej w ciąży to jedna z przesłanek, uzasadniających otoczenie jej specjalnego rodzaju opieką. Oczywistym jest, że na wysokiej jakości opiekę medyczną powinna móc liczyć każda ciężarna, jednak istnieją pewne grupy szczególnego ryzyka. Niedopełnienie przez lekarzy obowiązków podczas opieki nad ciążą kobiety otyłej może pociągać za sobą dramatyczne skutki zarówno dla matki, jak również dziecka. Statystyki wskazują, że problem otyłości dotyczy ok. 10% kobiet w wieku rozrodczym.
Otyłość u kobiet ciężarnych – możliwe powikłania
Otyłość u kobiet ciężarnych może wpłynąć na wystąpienie szeregu powikłań. Podkreślić jednak należy, że mowa tu o otyłości, a nie kilku nadprogramowych kilogramach. Do najpowszechniejszych powikłań należą:
- Cukrzyca ciążowa
- Bóle kręgosłupa, kości i stawów
- Stan przedrzucawkowy
- Poronienie
- Makrosomia płodu (czyli nadmiernie duży płód w stosunku do wieku ciąży)
- Wady wrodzone płodu (wady cewy nerwowej i wady serca)
- Przedwczesne oddzielenie się łożyska
- Hipotrofię płodu ( gorsze wzrastanie płodu)
- Krwotok okołoporodowy
- Obumarcie wewnątrzmaciczne płodu
U noworodków urodzonych z ciąż otyłych odnotowuje się również większą zachorowalność i umieralność. Dodatkowo u kobiet otyłych trudniejsze jest przeprowadzenie dokładnego badania KTG i USG. Lekarze mają zwykle również większy problem z oceną ruchów płodu.
Wszystkie dramatyczne konsekwencje nie są na szczęście regułą. Niestety w przypadku znacznej nadwagi matki – w połączeniu z brakiem odpowiedniej dbałości o swój stan zdrowia w czasie ciąży – mogą wystąpić.
Standardy opieki położniczej nad otyłą ciężarną
Polskie Towarzystwo Ginekologiczne sformułowało tzw. standardy opieki położniczej nad otyłymi ciężarnymi. Warto, abyś zapoznała się również z pozostałymi standardami okołoporodowymi
Można wyróżnić trzy zasadnicze rodzaje otyłości, skonstruowane w oparciu o wskaźnik BMI.
- I stopnia – BMI 30,00-34,9;
- II stopnia BMI – 35-39,9;
- III stopnia – BMI wynoszące 40 lub przekraczające 40.
Standardy sugerują, aby kobiety, których BMI kwalifikuje się do otyłości II stopnia rodziły w ośrodkach referencyjności II lub III stopnia. Ciężarne zmagające się z otyłością III stopnia powinny natomiast mieć możliwość rozwiązania ciąży w ośrodkach referencyjności III stopnia.
Co do prowadzenia ciąży, w standardach wymieniono dodatkowe badania, które lekarz powinien wykonać u ciężarnej pacjentki. Zalicza się do nich m.in. badanie THS, badanie profilu lipidowego, wydolność układu krążenia czy badanie glikemii na czczo. Po wcześniejszej kontroli glikemii na czczo, każda otyła ciężarna już w trakcie pierwszej ciążowej wizyty powinna mieć wykonany test obciążenia 75g glukozy.
Standardy wskazują również pożądane zachowania przed i w trakcie porodu. Przed podjęciem decyzji w jaki sposób ciąża zostanie rozwiązana, lekarze powinni wykonać badanie USG. Jego celem jest precyzyjne oszacowanie masy płodu – w przypadku kobiet ze znaczną nadwagą ryzyko wystąpienia makrosomii płodu jest znacznie większe. Z tego względu zalecane jest również przeprowadzenie przedporodowego badania USG, aby prawidłowo zakwalifikować ciężarną do porodu siłami natury lub w drodze cesarskiego cięcia. Niektóre badania wskazują, że u kobiet otyłych częściej niż u kobiet szczupłych zachodzi konieczność rozwiązania ciąży poprzez cesarskie cięcie. Bez wątpienia lekarze powinni rozważyć przeprowadzenie zabiegu cesarskiego cięcia. , gdy zaobserwują cechy płodu makrosomicznego. W takiej sytuacji cesarskie cięcia ma na celu eliminację urazów okołoporodowych.
W literaturze wskazuje się również, że u kobiet otyłych częściej występują również wskazania do przeprowadzenia porodu z użyciem próżnociągu lub kleszczy.
Ciąża, a otyłość – odszkodowanie lub zadośćuczynienie w przypadku nieprawidłowego prowadzenia ciąży lub porodu
Otrzymanie zadośćuczynienia lub odszkodowania w przypadku nieprawidłowego prowadzenia ciąży kobiety otyłej lub rozwiązania takiej ciąży jest możliwe. Wszystko zależy oczywiście od okoliczności konkretnej sprawy, jednak sądy niejednokrotnie w takich sytuacjach orzekały na korzyść pacjentek.
Przykład może stanowić wyrok wyroku Sądu Okręgowego w Nowym Sączu, sygn. akt. I C 78/14. Powódką, czyli osobą, która złożyła pozew, była dziewczynka pokrzywdzona okołoporodowym błędem medycznym. Przypomnijmy w tym miejscu, że dziecko, które ucierpiało wskutek błędu medycznego okołoporodowego również może złożyć pozew przeciwko szpitalowi. Małoletnie dzieci działają jednak poprzez swoich przedstawicieli ustawowych, czyli najczęściej rodziców. Na dochodzenie roszczeń mają 2 lata od osiągnięcia pełnoletności, czyli łącznie 20 lat (18 lat + 2 lata). Oczywiście dopóki dziecko jest małoletnie, w jego imieniu przed sądem może wystąpić rodzic.
Matka powódki zgłosiła się do szpitala, ponieważ w czasie trwania ciąży, poczuła się bardzo źle. Ważyła ponad 100 kilogramów. Mimo to, lekarze nie zachowali szczególnej ostrożności w postępowaniu z ciężarną – nie zachowali nawet „zwykłej” ostrożności. U matki powódki nie przeprowadzono kontrolnego badania USG i nie zmierzono płodu. Polecono jej jednak rodzić naturalnie. Ostatecznie, poród okazał się bardzo długi i ciężki. Wymagane było zastosowanie licznych manewrów położniczych. Barki noworodka zaklinowały się i doszło do porażenia lewego splotu barkowego. Okazało się, że powódka była płodem makrosomicznym. Przyszła na świat w stanie zamartwicy oraz z poważeniem splotu barkowego. Gdyby w szpitalu wykonano wszystkie niezbędne badania oraz przeprowadzono poród w sposób zgodny z uwarunkowaniami fizycznymi matki (w tym przypadku byłoby to prawdopodobnie cesarskie cięcie), być może historia ta nie miałaby tak tragicznego finału.
Kolejnym przykładem może być sprawa, w której nasza kancelaria reprezentowała pacjentkę przed Wojewódzką Komisją do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych. Dla naszej Klientki u się nam wywalczyć satysfakcjonujące odszkodowanie i zadośćuczynienie. Okoliczności sprawy były w zasadzie podobne do opisanych w sprawie przedstawionej powyżej. Zakład opieki zdrowotnej nie przeprowadził u pacjentki odpowiednich (i niezbędnych) badań biometrycznych płodu. Z tego powodu nie oszacowano jego wagi w sposób należyty i zaniechano przeprowadzenia cesarskiego cięcia. Badania bezwzględnie powinny zostać wykonane, chociażby ze względu na to, że nasza Klientka była osobą ze znaczną nadwagą. Doszło zatem do błędu diagnostycznego. Każdy lekarz powinien mieć świadomość, że czynnikiem, który znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia makrosomii płodu. Niestety, lekarze nie podjęli żadnych działań, które mogłyby pomóc rozwiązać tę ciążę w sposób bezpieczny dla matki i dziecka. Ostatecznie noworodek otrzymał 1 punkt w skali Apgar i stwierdzono u niego zły stan oddechowy.
Błąd okołoporodowy może mieć związek z otyłością matki
Jeśli będąc w ciąży miałaś znaczną nadwagę i podejrzewasz, że w trakcie jej prowadzenia lub samego porodu personel medyczny mógł popełnić błąd, którego skutki ponosisz Ty lub dziecko – skontaktuj się z nami. Sprawy o okołoporodowe błędy medyczne są bardzo trudne, jednak kwoty przyznawanych odszkodowań i zadośćuczynień mogą znacznie ułatwić dalsze życie pokrzywdzonych pacjentów. Posiadamy bogate doświadczenie w sprawach o błędy medyczne, analizujemy sprawę kompleksowo i wybieramy najodpowiedniejszą ścieżkę postępowania. Być może uda się nam pomóc również Tobie.